3325 words Powered by word counter

Let op: deze blog schreef ik in februari 2025, in een fase waarin ik oefende in het vinden van mijn stem en het delen van mijn overtuigingen. De toon is soms rauw — en dat past bij de intensiteit van die fase. Mijn stijl is inmiddels verder gegroeid: zachter, zonder het rauwe randje te verliezen. Voor veel trouwe lezers is dat herkenbaar: deze blog groeide met mij mee. Of misschien groeide jij wel met mij mee. Dankjewel daarvoor.

Zo af en toe praat ik op Instagram kort met iemand op Instagram. We delen sommige standpunten en als iemand die ook vaak dingen uit die in het verkeerde keelgat schieten, kan ik mij daarmee in haar vinden. Het blijft voor mij een vreemde gewaarwording dat Bijbelse zaken zo in het verkeerde keelgat kunnen schieten bij andere christen. Het maakt ook niet uit wat ze wel of niet geloven.

Er bleek de afgelopen tijd heel wat gaande bij de CGK, daar had ik hiervoor niets van meegekregen. De bewuste keuze om veel nieuws niet te volgen, zorgt ervoor dat ik andere zaken ook mis. Dat is een keuze die ik maak. Het nieuws is er in mijn ogen tegenwoordig vooral op uit om angst en onzekerheid te zaaien onder de bevolking. De groeiende polarisatie zorgt voor een steeds extremer groeiende wij-zij mindset. Terwijl we net op weg waren daar van af te komen. Daar pas ik als minderheid voor, uit zelfbescherming.

Goed, dit keer deelde deze vrouw dingen waarbij ik sterk aan Romeinen 14 moest denken. Door mijn autisme kan ik me alles nog eens extra aantrekken, ik ben nu eenmaal hoog gevoelig. Waar sommigen het als een zwakte zien, zie ik het als een kracht. Ik heb er daarvoor wel eerst mee om moeten leren gaan. Op sommige vlakken leer ik daar nog steeds mee om te gaan. Ik bleef kauwen op Romeinen 14, het begon een beetje hoog te zitten en het zakte niet meer. Daarom gaat de blog van vandaag over de kortsluiting die bij mij ontstaat. Door het gebruik van Romeinen 14 door anderen.

Dubbele boodschappen

Al eens eerder schreef ik er over dat we als christenen er erg goed in zijn elkaar te vertellen dat we verkeerd geloven. Dat gaat voorbij aan Romeinen 14. Tegelijkertijd wordt Romeinen 14 te pas en te onpas gebruikt om zaken goed te praten. Om elkaar maar niet op zonden aan te spreken, om ons af te vragen welke zonden erger zijn in onze ogen. Om geen verantwoordelijkheid te nemen en lekker te doen wat we willen. En om degenen die zoals onszelf denken alles toe te staan, maar de ander te verdoemen. Of erger, zelf te vinden dat je zonder zonde bent en de anderen vol met zonden. Daar zijn natuurlijk wel wat verzen op te vinden, maar iets met de eerste steen werpen enzo.

Wat dan? Zullen wij zondigen omdat wij niet onder de wet maar onder de genade zijn? Volstrekt niet! Weet u niet dat aan wie u uzelf als slaaf ter beschikking stelt tot gehoorzaamheid, u slaaf bent van wie u gehoorzaamt: óf van de zonde, tot de dood, óf van de gehoorzaamheid, tot gerechtigheid? Maar God zij dank: u was wel slaaf van de zonde, maar nu bent u van harte gehoorzaam geworden aan het voorbeeld van de leer waaraan u overgegeven bent. Romeinen 6:15-17

Goed, ik zou dit allemaal natuurlijk niet mogen zeggen, want Romeinen 14. En zelf sta ik ook sterk achter Romeinen 14, het is daarom dat ik door de verschillen heen kan kijken.

U echter, wat oordeelt u uw broeder? Of ook u, wat minacht u uw broeder? Wij zullen immers allen voor de rechterstoel van Christus gesteld worden. Want er staat geschreven: Zo waar als Ik leef, zegt de Heere: Voor Mij zal elke knie zich buigen, en elke tong zal God belijden. Romeinen 14: 10-11

Discrepantie tussen zondebesef en zelfbeeld

Ironisch genoeg, werkt voor deze christenen Romeinen 14 maar één kant op. Die van hen. En ja, vanuit Romeinen 14 accepteer ik dat ook en vanuit Romeinen 14 laat ik ze vervolgens met rust. Zelf begrijpen ze dan niet waarom ik mij op bepaalde momenten (of voortaan) van hun afkeer of emotionele afstand houd.

Voorbeeld? Ik ken een aantal christelijke vrouwen, net oud genoeg om mijn grootmoeders te kunnen zijn. Dus ze zijn heel anders opgevoed dan ik. Die vol trots vertellen dat ze een televisieserie of film waarvan ze geloven dat ze zondig zijn, kijken of hebben gekeken en er van genieten. Daarnaast ook vaak over seks praten. Ik begrijp nu waarom ik vaak het gevoel had alsof ik weer op het schoolplein van mijn middelbare school stond. Net als toen kan ik er niet over meepraten.

Dezelfde christelijke vrouwen beschouwen mij niet als christelijk, omdat ik niet zoals hen ben (noot: we zijn wel van dezelfde kerk, make it make sense). Mijn vraag is waarom ze zo graag aan iemand die zij als heidene beschouwen, willen bewijzen dat zij als christenen bij de heidenen horen? Terwijl ze zichzelf goede christen vinden en mij helemaal geen christen vinden omdat ik niet ben zoals zij. En niet zijn zoals zij, daar bedoelen ze niet dit gedrag mee… Nee, daar bedoelen ze keurige vrome christen vrouwen mee met een keurige opvoeding. Die laten zien wanneer ze dat nodig achten. Wanneer er iemand in de buurt is bij wie ze in een goed boekje willen staan. Want dat zijn zij en ik ben dat niet en ik ben al helemaal niet zo opgevoed. Waar zij helemaal niets van afweten, want daar waren ze niet bij. Juist.

Zondebesef en zelfbeeld

De discrepantie tussen zondebesef en zelfbeeld in deze, reikt verder dan de verste ster. Goed, ze hebben net als ik vrije wil gekregen. Ze zijn waarschijnlijk met het idee opgegroeid en ik kan daar alleen maar compassie voor hebben. Gevangen zitten in jezelf en met elkaar, het lijkt me vreselijk.

Niet goed voor mijn geloofsopbouw

Door mijn autisme kreeg mijn hoofd hier kortsluiting van en het heeft bijna 10 jaar geduurd voordat ik dit hele scenario eindelijk begreep. Ongeveer 6 jaar daarvan heb ik geen contact meer met ze. Want hoewel we allemaal zondaar zijn en Jezus met zondaren aan tafel zat. Is contact onderhouden met mensen die bewust zondigen en daar van genieten, niet goed voor mijn geloofsopbouw. Of ik nu begreep wat daar achter lag of niet. Waarom zou ik dat veroordelen, ook al gaat het tegen God in, wanneer zij degene zijn die met zichzelf moeten leven? Ik hoef hun niet te verantwoorden tegenover God. Ik kan daar nu ik het begrijp alleen maar medelijden mee hebben. Deze observatie deel ik alleen voor het onderwerp van dit blog.

Zelf geloof ik niet dat televisieseries of films op zichzelf zondig zijn. Hypocriet? Niets van dat. Ik geloof niet dat het zondig is, dus ik doe niets zondigs in mijn geloofsbeleving. Dat betekent niet dat ik niet selectief ben. Mijn autisme helpt me daar ook in, want veel van wat ik kijk zijn eindeloze herhalingen van dezelfde series. Wat ik het meeste van de tijd als achtergrondgeluid heb aan staan. Als een ander het wel zondig vind is het hun ook goed recht om het niet te kijken of zelfs helemaal geen televisie te hebben of naar de bioscoop te gaan.

Daar gaat Romeinen 14 niet over

Hypocriet is geloven dat het zondig is en dan bewust ervan gaan genieten, terwijl je met je vingertje naar anderen wijst dat ze in jouw ogen zondigen. Ja, tja. Je moet jezelf dan toch op een of andere manier van je schulden schoon wassen (dat kan je zelf niet). En dan wat beter om jezelf voor de gek te houden door naar anderen te wijzen? Gevangen zitten in jezelf, ik heb medelijden. Maar daar gaat Romeinen 14 niet over, over het vinger wijzen. Over de hypocrisie, over dat we van elkaar niet mogen vinden dat de ander wel of niet zondigt. Of dat we elkaar niet mogen wijzen op de zonde. Het moraal van dit voorbeeld?

De verleiding staat centraal

De verleiding om te zondigen staat hier centraal. Iemand anders, die probeert niet te zondigen, en gelooft dat deze tv-serie en film kunnen leiden tot zonde en dat het daarom door de wereldse tv- en filmwereld komt. Zal deze tv-serie of film als het goed is nooit gaan kijken of hun best doen om deze nooit te gaan kijken. Want ze geloven dat het als geheel zondig is, omdat het kan verleiden tot handelen in zonde. Deze persoon neemt verantwoordelijkheid voor zichzelf (en misschien voor meerdere mensen waar ze de verantwoordelijkheid voor dragen) om zich hier bij voorbaat al tegen te beschermen, geloofde dat het vlees zwak is.

Iemand zoals ik die alleen de handeling tot door de verleiding ziet als zonde en niet de tv-serie of film zelf, zal zonder problemen de tv-serie of film kunnen kijken. Ik geloof dat je niet een tv-serie of film de schuld kan geven van je eigen zwakke vlees, want het is je eigen verantwoordelijkheid wat je daar mee doet.

Romeinen 14 gaat over dat we over bovenstaand verschil geen ruzie moeten gaan maken, omdat we deze zonde allebei op een andere manier beleven. Als het goed is geloven we allebei dat een wereldse tv-serie of film tot zonde kan verleiden en daar gaat Romeinen 14 ook over.

Allebei zwak

Er zijn mensen die op slinkse wijze informatie van je weten te ontfutselen, zo ook over je geloofsleven. Op hun beurt besef je later dat ze he-le-maal niets echt daarin over zichzelf hebben gedeeld. Behalve misschien dat ze elke dag een dagboekje lezen ter bemoediging en net als jij naar Hour of Power kijken.

Ze vinden dat veilig, ze moeten weten wat ze aan je hebben. Of je een bedreiging vormt of niet. En wanneer je anders gelooft dan zij, dan ben je een bedreiging en ze vinden het sterk van zichzelf dat ze zelf niets los laten. Tegelijkertijd geloven ze dat het zwak is dat je je geloof zojuist hardop hebt beleden en is het ze maar mooi gelukt je zo in de maling te nemen. Kwetsbaarheid is zwak. Tja.

Op mijn beurt geloof ik het weer zwak dat je gelooft je zo te moeten verbergen en je mensen zo moet benaderen. Dat heb je vast in je jeugd geleerd, wat ik verdrietig vind. Want je bent niet dat kleine kind meer dat geen controle had, maar diep van binnen zit die er nog wel. En het is dat kleine kind die Jezus wilt hebben, net zo veel als dat dat kleine kind bang is dat Jezus haar niet wilt hebben. En daar kan je van bevrijd worden, hoe makkelijk of hoe moeilijk je dat ook vind. Het lijkt me moeilijk om hierdoor nooit oprecht naastenliefde te kunnen voelen, maar misschien zit het bij hen juist in het praktische.

Vermijdend gedrag

Romeinen 14: Aanvaard die zwak is in het geloof. Als we elkaar zwak vinden, dan zijn we hoe je het went of keert allebei zwak. Is God nog steeds Degene die de overhand heeft. Heeft Paulus ons daar mooi te pakken, met zijn Romeinen 14. Maar dat is misschien wat kort door de bocht.

Vroeger begreep ik dat vermijdend gedrag niet, waar het vandaan komt en dat het vermijdend gedrag is. Mede door mijn autisme (want hoe moet ik daar mee omgaan dan, het is allemaal zo verwarrend en ik begrijp niet waarom ze doen zoals ze doen), maar ook door gebrek aan kennis van bijvoorbeeld hechtingsstijlen en verschillende persoonlijkheden en karaktereigenschappen. Zelf heb ik een andere hechtingsstijl en karakter, dus zelfs toen ik ergens een deel hetzelfde geloofde ging ik daar heel anders mee om. En door mijn autisme was ik lange tijd van nature al veel te open, terwijl Spreuken je leert je hart te bewaken. Maar ja, ook te gesloten zijn is niet goed. Want dan sluit je je af voor je naasten. Inmiddels begrijp ik ook dat wanneer je alles als tegenovergestelde interpreteert, je niet doorhebt wat nu wat is. Moeten we veroordelen wat een ander niet weet?

Verdwaalde dominees

Jaren geleden vertelde een dominee mij een keer dat hij vindt dat bepaalde delen en passages uit de Bijbel niet op hem van toepassing zijn. Deze slaat hij dus ook steevast over. Laat dit nu net de delen en passages zijn die zijn subtiele – alles behalve mensenlievende – karakter en gedrag blootlegden. Weer kortsluiting in mijn hoofd.

Hoewel vergeeflijk – want die arme man is ook maar een zondig mens – kon ik hem, ondanks dat ik niet begreep dat er hoogmoed en angst achter zat, niet echt meer serieus nemen. Als een dominee er al zo over denkt en dingen preekt waar hij zelf niet in gelooft en buiten de dienst andere dingen preekt, wat moet er dan van ons worden? En onder de noemer eigen verantwoordelijkheid, wat moet er dan van mij worden? God weet dat je dat doet en Hij rekent het leraren hoog aan, ook al houdt Hij net zo veel van ze.

We moeten eerbied hebben voor onze leiders, maar we moeten ook opletten dat ze zelf niet de weg kwijt raken.

Niet zo naiëf

Hij ging ervan uit dat ik de Bijbel niet lees, maar dat doe ik wel. Meerdere zelfs, in verschillende vertalingen. Dat maakt mij niet beter dan degene die dat niet doen, laat dat duidelijk zijn. Het maakt me alleen ook niet zo naïef als sommige mensen vinden dat ik er uit zie. Dus ik weet wat God er over zegt en dat gaat niet over allerlei verschillende tradities, waar verschillende gemeenten en individuele christenen van elkaar verschillen. Dat we daar geen ruzie over moeten maken en moeten kijken naar wat ons verbindt, waar Romeinen 14 wel over gaat. Of dat je God kan vormen naar wat je goeddunkt, het geloof van de één belangrijker is dan die van een ander, of dat je onder het mom van verdraagzaamheid elkaar maar alles moet laten (aan)doen en toestaan, waar Romeinen 14 niet over gaat.

Deze twee kunnen nooit ofte nimmer naast elkaar bestaan en kunnen ook niet geïnterpreteerd worden zoals men op dat moment uitkomt. Dat ze het wel doen, betekent niet dat het geldig is in de ogen van God.

Rechtvaardige boosheid

Misschien kom ik boos over en dat ben ik op dit punt soms ook wel. En heel misschien kom ik in de ogen van die zich over het geheel aangesproken voelen, zelf ook hoogmoedig over. Iets met balken en splinters. Er wordt zo vaak gepreekt over rechtvaardige boosheid en dat we die ook zeker moeten hebben. Niet over je heen laten lopen, het is onbijbels om dat te doen (zachtmoedig zijn is anders dan over je heen laten lopen). Zelfs Jezus was een keer woedend en gooide met tafels, omdat er met zo weinig respect, eigenlijk zonder respect, met het huis van Zijn Vader omgegaan werd. Maar wanneer je een ander jou niet laat behandelen zoals zij je willen behandelen, omdat het volgens jou tegen alles in gaat waar God voor staat en het jou pijn doet… Romeinen 14. Meteen monddood gemaakt.

Je bent vrij om te geloven wat je wilt. Elkaar aanvaarden zoals Jezus ons aanvaardt. Dan moet je ook aanvaarden dat ik me uit naastenliefde van je afkeer. Om je die vrije wil, die je van God hebt gekregen, te laten behouden zoals ik die van mij behoud door me niet op een bepaalde manier te laten behandelen. Ik aanvaard namelijk dat je daar anders zonder schuldbesef mee door zal gaan. Want als ik zeg dat je vrij bent, maar zou vinden dat je toch wel moet geloven zoals ik, omdat ik daar vrij in ben. En als ik vrij ben, maar jou mij wel op een bepaalde manier laat behandelen omdat jij daar vrij in bent. Dan is dat geen vrijheid of vrije wil, maar macht en controle. En dat is geen naastenliefde.

Acceptatie

Het is met dit blog, dat ik kan accepteren dat het oké is, dat ik op dit punt soms rechtvaardig boos ben en dat het oké is om dit alles moeilijk te vinden. Want God zelf is dat ook. Want als mensen met autisme ergens sterk in zijn, dan is het wel hun gevoel voor rechtvaardigheid. Als ik het allemaal verkeerd begrepen heb, dan zou het geen universele ervaring zijn. Daarmee bedoel ik dat er ook christenen zijn zonder autisme en/of die ook andere dingen geloven dan ik, die bovenstaande ook ervaren en ook al dan niet deels zo zien.

Cynische mensen vinden me vaak cynisch. Omdat ik vaak de vinger op de zere plek leg en projectie is een verdedigingsmechanisme. Kritisch zijn is toch echt wat anders en het is ook wat anders dan negatief zijn. Onderzoek alles en behoud het goede. Heel Bijbels om kritisch te zijn. En nee, dat is niet tegenstrijdig met dat we moeten geloven als een kind, of dat we zonder vragen moeten gehoorzamen omdat het een gebrek aan geloof zou zijn. Maar dat is stof voor een andere keer. En als je dat wel gelooft, helemaal prima. Romeinen 14.

De naasten zoals jezelf

Heb God lief en houdt van je naasten als van jezelf. Niet, heb God lief en houdt alleen van de naasten zoals jezelf. Als mensen nu eens echt leerden hoeveel God van hen houdt met al hun gebreken. Als ze nu eens echt van zichzelf leerden houden met al hun gebreken… Als ze eens echt zelf naaste liefde durfden te ontvangen. En ik? Ik houd, met al mijn gebreken, van ze op afstand. Want ook ik geloofde een keer dat God niet van mij hield. Een afstand fysiek of emotioneel, groot genoeg dat ze niet over me heen kunnen blijven (proberen te) bulldozeren. Al dan niet voor God of voor henzelf. Met begrip voor al hun gebrek aan zelfbewustzijn en inlevingsvermogen voor alles dat anders is dan zijzelf.

Wat misschien nog erger is dan slaaf zijn van de zonde, is slaaf zijn van jezelf. Je zonden worden je vergeven en wat je gedaan hebt is al vergeven. Maar kan je jezelf vergeven, dat je niet perfect bent? En kan je accepteren dat er mensen zijn die begrijpen dat werkelijk niemand, behalve Jezus, perfect is en jou daarom ook nooit als perfect zullen zien? Ben je werkelijk groter dan God, die je al met al je imperfecties vergeven heeft? Kunnen zij werkelijk zoals God door jou heen kijken, of is het je eigen gedrag die dat onbewust ‘verraad’?

Romeinen 8

Om mijn hals draag ik een kompas met de woorden: Laat God leiden Rom. 8. Om me blijvend te herinneren Wie ik volg en om me niet weer te laten verleiden tot het goeddunken van een ander terwijl alles in me schreeuwt dat het tegen de wil van God is (want dat is mijn geloofsbeleving wel een zonde). Want wie slaaf is van zichzelf, zal ook van anderen verwachten dat die slaaf is of wordt van zichzelf.

Wat ons echt verbindt

En verder. Laten we elkaar vinden in wat ons echt verbindt, in plaats van elkaar verder te verliezen in wat ons onderscheidt. Daarmee bedoel ik oprecht en niet stiekem toch vinden dat je eigen gemeente de enige ware is, terwijl je hardop beleid dat als het om de liefde van God gaat al die kerkmuren niets uitmaken. Ik krijg daar kortsluiting van in mijn hersenen. Het is het één óf het ander.

Dat vind ik zo mooi aan deze blog. Verschillende stromingen die het lezen, niet iedereen zal het altijd met me eens zijn. Ik zal het ook niet altijd met een ander eens zijn. Maar wat ons verbindt: geloof en autisme. Autisme kijkt van nature over de kerkmuren heen. God is goed.

Romeinen 14…

Of, of ik heb het heel misschien allemaal verkeerd begrepen omdat ik autistisch ben.

Vraag van de week
Krijg jij ook kortsluiting vanwege Romeinen 14, of niet? Hoe ga jij om met de tegenstrijdige boodschappen?